Probiotyki Sanprobi IBS (L. plantarum 299v) na niedobór żelaza

Lactobacilius Plantarum 299v dobry na wszystko?

Wykazano, że L. plantarum 299v korzystnie wpływa na wiele obszarów ciała, zwłaszcza na przewód pokarmowy. Chociaż nie jest to jeszcze w pełni zrozumiałe, utrzymanie i poprawa funkcji bariery jelit wydaje się być podstawową zasadą korzyści zdrowotnych L. plantarum 299v. Zdrowa błona śluzowa może lepiej radzić sobie z obcymi elementami (np. patogenami i wydzielanymi przez nie substancjami), a tym samym zmniejszać miejscowe i ogólnoustrojowe stany zapalne. Mechanizmy obronne błony śluzowej obejmują:

• bariery fizyczne, takie jak wydzielanie śluzu,
• selektywnie przepuszczalne warstwy komórek nabłonka ze ścisłymi połączeniami międzykomórkowymi,
• niefizyczne mechanizmy barierowe obejmują wydzielanie cząsteczek sygnałowych i odpowiednich receptorów.

Lactobacilius Plantarum 299v (znany w Polsce jako Sanprobi IBS) jest wykorzystywany w zmniejszeniu dolegliwości jelitowych jako wsparcie niefarmakologiczne. I przyznajmy tutaj – dość skuteczne. Okazuje się, że prócz regulacji rytmu wypróżnień, zmianie konsystencji stolca oraz przeciwdziałaniu stanom zapalnym L. Plantarum 299v ma jeszcze jedną zaskakującą właściwość: poprawia wchłanianie żelaza, co jest bardzo dobrą wiadomością dla wegan, wegetarian, miesiączkujących kobiet, kobiet w ciąży i połogu, osób starszych oraz sportowców.

Niedobór żelaza, a probiotyki

Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną anemii i wyjaśnia około 50% wszystkich przypadków anemii na całym świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2011 roku na anemię cierpiało około 500 milionów kobiet, ponad 30 milionów kobiet w ciąży i prawie 300 milionów dzieci (WHO, 2015).

Zapotrzebowanie na żelazo różni się w zależności od wieku, płci i stanu fizycznego, gdzie dzieci, kobiety w wieku rozrodczym oraz kobiety w ciąży lub karmiące mają większe potrzeby.

Niewystarczający poziom żelaza jest najczęstszym niedoborem mikroskładników odżywczych na świecie i biorąc pod uwagę bardzo częste skutki uboczne suplementów żelaza, znalezienie sposobów na zwiększenie wchłaniania żelaza, a nie tylko zwiększanie spożycia żelaza byłoby pożądane.

Wykazano, że L. plantarum 299v zwiększa wchłanianie żelaza w kilku badaniach klinicznych u kobiet w wieku rozrodczym, poprawia stan żelaza w warunkach klinicznych oraz w badaniach na modelach zwierzęcych. We wszystkich badaniach wykorzystano metodę projektowania krzyżowego podwójnego izotopu.

Jak zwiększyć biodostępność żelaza?

Jednym ze sposobów zwiększenia wchłaniania żelaza jest zwiększenie biodostępności żelaza poprzez fermentację żywności. Uważa się, że fermentacja zwiększa wchłanianie żelaza poprzez zwiększenie ilości żelaza (Fe3+) .W produktach bogatych w kwas fitynowy, takich jak niektóre pseudozboża, zboża, nasiona roślin strączkowych, fermentacja powoduje obniżenie pH, zwiększając aktywność enzymu fitazy, co z kolei poprawia biodostępność żelaza. Jak widać – tradycyjne przygotowanie chleba na zakwasie zwiększa biodostępność żelaza.

Do metod zwiększenia podaży żelaza należy także dodawanie witaminy C do posiłków bogatych w żelazo, a także komponowanie posiłków z naturalnymi produktami bogatymi w witaminę C.

Dodatkowo w leczeniu anemii bardzo przydaje się:

• dbałość o odpowiednią podaż wapnia (wapń zmniejsza dostępność żelaza),
• dbałość o odpowiednią podać błonnika (błonnik zaburza wchłanianie wapnia),
• odpowiednia podaż żelaza hemowego i niehemowego wraz z dietą.

Dieta uboga w żelazo? Probiotyk przyjdzie z pomocą!

Istnieje ciekawe badanie, oceniające wpływ podania liofilizatu Lactobacilius plantarum 299v w kapsułkach na wchłanianie żelaza niehemowego dostarczonego z pokarmem. Wzięły w nim udział prawidłowo miesiączkujące kobiety w wieku 19-51 lat. Uczestniczkom badania podawano takie samo standaryzowane śniadanie (dwie bułki pszenne z margaryną, dżemem, wodę) i podawano placebo z żelazem, witaminą C i kwasem foliowym albo probiotyk.  Absorpcja żelaza w grupie z probiotykiem Lactobacilius plantarum 299v była większa niż w grupie placebo. Warto tu zaznaczyć, że w grupie placebo organizm miał do dyspozycji żelazo, witaminę C i kwas foliowy, ale pomimo tego – wyniki było gorsze niż z samym probiotyiem.

Zbadano także stężenie żelaza w surowicy krwi. W badaniu podawano zdrowym kobietom w wieku rozrodczym liofilizowaną L. plantarum 299v w połączeniu z 10 mg żelaza sukrosomalnego i 15 mg kwasu askorbinowego. Bakterie były podawane przez 7 dni, a próbki krwi były analizowane 10-12 dni po zaprzestaniu podawania probiotyku. Badanie wykazało 11% wzrost stężenia żelaza w surowicy w porównaniu z grupą placebo, jednak było ono niewystarczające i nie wykazano żadnej analizy statystycznej (Korcok i wsp., 2018).

L. plantarum, a ferrytyna u kobiet w ciąży i sportowczyń

Długoterminowy wpływ L. plantarum 299v na poprawę poziom ferrytyny w surowicy badano u zdrowych kobiet w ciąży (Axling i wsp., 2021) oraz w grupie zdrowych zawodniczek (Axling i wsp., 2020). Zawodniczki miały niskie zapasy żelaza, ale nie miały anemii i zostały losowo przydzielone do otrzymywania jednej kapsułki dziennie zawierającej 20 mg żelaza (w postaci fumaranu żelaza) i L. plantarum 299v lub 20 mg samego żelaza (placebo) przez 12 tygodni. W grupie otrzymującej L. plantarum 299v poziom ferrytyny w osoczu wzrósł o 70% w porównaniu z 42% w grupie placebo, chociaż różnica nie była statystycznie istotna. Efekt był widoczny już po czterech tygodniach, z prawie istotną różnicą między grupami, na korzyść L. plantarum 299v (Axling i wsp., 2020)

L. plantarum i żelazo niehemowe

Inny, duński, eskperyment miał na celu zweryfikowanie hipotezy, iż przyjmowanie szczepu Lactobacilius plantarum 299v (dostępnego w Polsce jako Sanprobi IBS) zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego z produktów o małej biodostępności żelaza, czyli z produktów pochodzenia roślinnego. Bering i współpracownicy badali potencjał L. plantarum 299v w zwiększaniu wchłaniania żelaza niehemowego u ludzi, porównując cztery różne kleiki owsiane (Beringet al., 2006). W badaniu wzięły udział kobiety z niskim stężeniem żelaza, u których nie stwierdzono anemii. Badacze odkryli, że kleik owsiany fermentowany przy użyciu L. plantarum 299v znacznie zwiększył wchłanianie żelaza z posiłku testowego o 80% w porównaniu z kleikiem owsianym, który był pasteryzowany po fermentacji, niesfermentowany z dostosowanym pH lub zawierał dodane kwasy organiczne.

Metoda ta była ciekawa – kobietom podawano różne rodzaje kleiku, w tym jeden fermentowany L. plantarum 299v. Reszta kleików była pasteryzowana albo pozbawiona bakterii. Spożycie kleiku z aktywnym probiotykiem zwiększało wzrost absorpcji żelaza o 80% i o 120% w różnych posiłkach.

Przeprowadzono jeszcze jedno badanie z  kleikiem owsianym (sam kleik, po pasteryzacji, bez pasteryzacji), lecz tym razem dodano liofilizowane (suszone) bakterie L. plantarum 299v (Bering i wsp., 2007). Jednak w tej konfiguracji nie zaobserwowano znaczącej różnicy w absorpcji żelaza między testowanymi produktami, a autorzy postawili hipotezę, że bakterie „nie były w porównywalnym stanie aktywnym” w porównaniu z poprzednim badaniem. Liofilizat więc miał gorsze rokowania niż żywe bakterie.

Probiotyki Sanprobi IBS na niedobór żelaza

Z pomocą przyjdzie dobry, polski producent Sanprobi, który oferuje probiotyk L. plantarum 299v.

Bibliografia

1. Vonderheid, S.C.; Tussing-Humphreys, L.; Park, C.; Pauls, H.; OjiNjideka Hemphill, N.; LaBomascus, B.; McLeod, A.; Koenig, M.D. A Systematic Review and Meta-Analysis on the Effects of Probiotic Species on Iron Absorption and Iron Status. Nutrients 2019, 11, 2938. https://doi.org/10.3390/nu11122938
2. Hoppe M, Önning G, Hulthén L (2017) Freeze-dried Lactobacillus plantarum 299v increases iron absorption in young females—Double isotope sequential single-blind studies in menstruating women. PLoS ONE 12(12): e0189141. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0189141.
3. Hoppe, M., Önning, G., Berggren, A., & Hulthén, L. (2015). Probiotic strain Lactobacillus plantarum 299v increases iron absorption from an iron-supplemented fruit drink: A double-isotope cross-over single-blind study in women of reproductive age. British Journal of Nutrition, 114(8), 1195-1202. doi:10.1017/S000711451500241X.
4. Sandberg, A.-S.; Önning, G.; Engström, N.; Scheers, N. Iron Supplements Containing Lactobacillus plantarum 299v Increase Ferric Iron and Up-regulate the Ferric Reductase DCYTB in Human Caco-2/HT29 MTX Co-Cultures. Nutrients 2018, 10, 1949. https://doi.org/10.3390/nu10121949